[Fizjoterapeuta]

Apoptoza - zaprogramowana (genetycznie) śmierć komórki.

Występuje podczas:
1. Rozwoju
2. Starzenia się
3. Mechanizmu homeostazy, utrzymania populacji komórek w tkance
4. Mechanizmu obronnego (reakcja immunologiczna, komórki zniszczone procesem chorobowym lub innymi szkodliwymi czynnikami).

Pojawia się szybko, a także w określonym przedziale czasowym – okres embrionalny i okołonarodzeniowy – wtedy dochodzi do masowego obumierania komórek nerwowych.
Od 40 do 80% nowopowstałych, wytworzonych neuronów (nadprodukcja w układzie nerwowym) ulega obumieraniu.
Uruchomiany zostaje program samozabijania, który wymaga ekspresji genów oraz syntezy mRNA. Zapoczątkowują go sygnały otrzymywane z otoczenia.

Apoptoza to proces energo-zależny. Niezbędna jest w nim aktywacja grupy proteaz cysteiny specyficznych dla asparginianu (u zwierząt), natomiast u ludzi innych zwiazków, takich jak np. Bcl-2.

Przypuszcza się, że neurony obumierają, gdy nie mogą „wykryć” docelowej struktury lub otrzymać od niej wystarczająco dużej ilości czynnika, który utrzyma je przy życiu.
W prawidłowym rozwoju docelowe struktury wytwarzają czynnik troficzny w ilości wystarczającej tylko dla danej liczby włókien.
Gdy występuje nadmiar neuronów (komórek nerwowych) dochodzi do sytuacji gdy brak jest możliwości wytworzenia połączeń lub występuje zbyt mała ilość czynnika troficznego, co prowadzi do uruchomienia programu samo zabijania, czyli apoptozy.

Rola apoptozy:
- uregulowanie liczby neuronów w okresie embrionalnym oraz okołonarodzeniowym
- bierze udział w prawidłowym kształtowaniu połączeń nerwowych (czyli eliminowaniu niewłaściwie powstałych połączeń i ich regulacji)
- na początku występuje nadprodukcja neuronów, aby docelowe struktury otrzymały dostatecznie dużo połączeń, następnie dochodzi do śmierci neuronów, co służy ilościowemu dopasowaniu do siebie struktur, a także eliminacji błędów rozwojowych

Czynniki mające wpływ na apoptozę:
1. Neuronalne czynniki troficzne (wzrostowe):
- czynnik wzrostu nerwu (NGF – nerve growth factor)
- czynnik neurotroficzny pochodzenia mózgowego (BDNF – brain-derived neurotrophic factor)
2. Czynniki troficzne wydzielane przez glej
3. Aktywność aferentów oddziałujących ze strukturą docelową
4. Białka substancji międzykomórkowej
5. Lokalne interakcje międzyneuronalne
6. Wpływ czynnika genetycznego (modyfikowany przez wpływy zewnętrzne).

Apoptoza - zaprogramowana (genetycznie) śmierć komórki.

Występuje podczas:
1. Rozwoju
2. Starzenia się
3. Mechanizmu homeostazy, utrzymania populacji komórek w tkance
4. Mechanizmu obronnego (reakcja immunologiczna, komórki zniszczone procesem chorobowym lub innymi szkodliwymi czynnikami).

Pojawia się szybko, a także w określonym przedziale czasowym – okres embrionalny i okołonarodzeniowy – wtedy dochodzi do masowego obumierania komórek nerwowych.
Od 40 do 80% nowopowstałych, wytworzonych neuronów (nadprodukcja w układzie nerwowym) ulega obumieraniu.
Uruchomiany zostaje program samozabijania, który wymaga ekspresji genów oraz syntezy mRNA. Zapoczątkowują go sygnały otrzymywane z otoczenia.

Apoptoza to proces energo-zależny. Niezbędna jest w nim aktywacja grupy proteaz cysteiny specyficznych dla asparginianu (u zwierząt), natomiast u ludzi innych zwiazków, takich jak np. Bcl-2.

Przypuszcza się, że neurony obumierają, gdy nie mogą „wykryć” docelowej struktury lub otrzymać od niej wystarczająco dużej ilości czynnika, który utrzyma je przy życiu.
W prawidłowym rozwoju docelowe struktury wytwarzają czynnik troficzny w ilości wystarczającej tylko dla danej liczby włókien.
Gdy występuje nadmiar neuronów (komórek nerwowych) dochodzi do sytuacji gdy brak jest możliwości wytworzenia połączeń lub występuje zbyt mała ilość czynnika troficznego, co prowadzi do uruchomienia programu samo zabijania, czyli apoptozy.

Rola apoptozy:
- uregulowanie liczby neuronów w okresie embrionalnym oraz okołonarodzeniowym
- bierze udział w prawidłowym kształtowaniu połączeń nerwowych (czyli eliminowaniu niewłaściwie powstałych połączeń i ich regulacji)
- na początku występuje nadprodukcja neuronów, aby docelowe struktury otrzymały dostatecznie dużo połączeń, następnie dochodzi do śmierci neuronów, co służy ilościowemu dopasowaniu do siebie struktur, a także eliminacji błędów rozwojowych

Czynniki mające wpływ na apoptozę:
1. Neuronalne czynniki troficzne (wzrostowe):
- czynnik wzrostu nerwu (NGF – nerve growth factor)
- czynnik neurotroficzny pochodzenia mózgowego (BDNF – brain-derived neurotrophic factor)
2. Czynniki troficzne wydzielane przez glej
3. Aktywność aferentów oddziałujących ze strukturą docelową
4. Białka substancji międzykomórkowej
5. Lokalne interakcje międzyneuronalne
6. Wpływ czynnika genetycznego (modyfikowany przez wpływy zewnętrzne).