[Fizjoterapeuta]

Prowadząc badanie stawów należy uwzględni:
 Badanie oglądaniem (obrys kośćca i jego ustawienie, obrys tkanek miękkich, istnienie blizn, etc)
 Badanie dotykiem (ciepłota skóry, obrysy kośćca, tkliwe miejsca)
 Ruchomość ( zakres ruchów biernych i czynnych we wszystkich płaszczyznach)
 Ocenę siły mięśniowej
 Testy funkcjonalne

Testy funkcjonalne dla stawu barkowego
1. Test orientacyjny dla oceny ruchomości stawu barkowego.
Prosimy aby pacjent założył rękę na kark (hand in Neck = HIN) a potem na plecy (hand in back = HIB). Ograniczenie któregoś ruchu świadczy o schorzeniu stawu ramiennego. Ograniczenie lub ból podczas testu HIB wskazuje na zaburzenia ruchu rotacji wewnętrznej a przy HIN rotacji zewnętrznej.

2. Drop arm test – objaw opadającego ramienia.
Terapeuta biernie odwodzi wyprostowanie ramię pacjenta do 120 ˚. Pacjent powinien utrzymać tę pozycję a następnie powoli opuszczać wykonując równocześnie ruch rotacji w barku. Jeżeli podczas utrzymywania ramienia lub jego podczas jego opuszczanie pojawia się ból – może to sugerować zmiany w mięśniu nadgrzebieniowym. Gdy ramię nagle opadnie – podejrzenia zerwania stożka rotatorów

3. Opór na rot zewnętrzną
Badający układa swoje ręce na dłoniach pacjenta i prosi go o wykonanie ruchu rotacji przeciw oporowi. Ból lub osłabienie rotacji świadczą o chorobie stożka rotatorów ( – głównie mięśnia podgrzebieniowego)

4. Bolesny łuk
Pacjent wykonuje czynnie ruch odwodzenia, następnie terapeuta powtarza ten ruch biernie. Ból przy ruchu biernym wskazuje na problem więzadłowy a czy czynnym na mięśniowy. Pojawienie dolegliwości w zakresie odwodzenia 30˚ – 120˚ sugeruje zespól ciasnoty podbarkowej a w zakresie 140˚- 180˚ dolegliwości ze strony stawu barkowo – obojczykowego.

Testy funkcjonalne dla stawu łokciowego

1. Linia i trójkąt Hutera.
Chcąc ocenić patologiczne zmiany w okolicy stawu łokciowego oceniamy położenie względem siebie punktów: nadkłykci kości ramiennej i wyrostka łokciowego. Przy zgiętym łokciu punkty powinny tworzyć trójkąt równoramienny = trójkąt równoramienny (rys a) a przy wyprostowanym łokciu punkty te powinny znajdować się w linii prostej = linia Hutera (rys b). Zmiany kątów trójkąta lub załamanie linii świadczą o zaburzeniu wzajemnego stosunku składowych stawu łokciowego – np. stany po złamaniu, zwichnięciu.

2. Test krzesła
Pacjent podnosi krzesło wyprostowaną kończyna górną przy nawróconym przedramieniu. Pojawienie dolegliwości lub ich nasilenie w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej wskazuje na zespół łokcia tenisisty.

3. Test wymuszonego szpotawienia i koślawienia
Pacjent siedzi z wyprostowanym łokciem. Badający wykonuje szpotawienie a następnie koślawienie stawu łokciowego – pozwala to wykazać ewentualna niestabilność więzadłową, naciągnięcie lub zerwanie więzadeł pobocznych.

Testy funkcjonalne dla stawu nadgarstkowego
1. Test Phallena
Pacjent utrzymuje ręce w zgięciu dłoniowym. Takie położenie nasila ucisk w kanale nadgarstka. Pojawienie podczas testu objawów parestezji lub ich nasilenie wskazuje na uszkodzenie nerwu ośrodkowego – zespół cieśni nadgarstka.

2. Test Allena
Polecamy pacjentowi kilkanaście razy zacisnąć pięść. W tym czasie badający zaciska palcami tętnice promieniową i łokciową tuz powyżej nadgarstka. Następnie polecany choremu otworzyć rękę - badający zwalnia ucisk np. z tętnicy promieniowej i ocenia po ilu sekundach pojawi się zaróżowienie. W podobny sposób badany tętnice łokciową. Test pozwala ocenić drożność tętnic przedramienia.

Testy funkcjonalne dla stawów kręgosłupa

1. Test kompresyjny dla odcinka szyjnego.
Zaplecione ręce kładziemy na głowie pacjenta i wykonujemy osiowy nacisk. „Ucieczka” pacjenta spod rąk terapeuty oraz wystąpienie bólu w odcinku szyjnym mogą świadczyć o dyskopatii, zwężeniu otworów międzykręgowych i ucisku na korzenie nerwowe. Łagodne objawy segmentarne wskazywać będą na funkcjonalne zaburzenia stawów kręgosłupa.

2. Objaw Laseque`a
Badający wolno podnosi wyprostowaną nogę chorego do góry, aż do momentu pojawienia się dolegliwości. Objaw jest dodatni gdy podczas podnoszenia nogi pojawi się ból w plecach lub promieniowanie bólu do nogi. Pojawienie się objawu Laseque’a do kąta 20 ˚ może świadczyć o konflikcie korzeniowo – dyskowym. Pojawienie się objawu przy wyższych wartościach kąta należy różnicować: z zespołami więzadłowymi, napięciem mięśni kulszowo – goleniowych.

3. Test Valsavy
Przeprowadza się w pozycji siedzącej, prosząc pacjenta aby napiął mięśnie brzucha jak podczas oddawania stolca. Pojawienie objawów bólowych lub ich nasilenie w odcinku lędźwiowym – z objawem promieniowania może sugerować konflikt dyskowy w odcinku lędźwiowy.

4. Orientacyjna ocena gibkości – skłon w przód tył, koci grzbiet w pozycji czworacznej

Testy funkcjonalne dla miednicy, stawu biodrowego

1. Badanie równowagi statycznej miednicy:
Ocena w staniu:
 Ocena wzajemnego położenia kolców biodrowych tylnych górnych oraz przednich górnych – powinny znajdować się na jednej wysokości
 Ocena wzajemnego położenia talerzy biodrowych – powinny znajdować się na jednej wysokości
 Nie widać patologicznych objawów wyprzedzania = Piedelou
 Obie kończyny dolne obciążane jednakowo
 Szpara pośladkowa leży w długiej osi ciała
Ocena w siadzie:
 Ocena wzajemnego położenia kolców biodrowych tylnych górnych – powinny znajdować się na jednej wysokości
 Ocena wzajemnego położenia talerzy biodrowych – powinny znajdować się na jednej wysokości
 Nie widać patologicznych objawów wyprzedzania = Piedelou
Ocena w leżeniu:
 Kończyny dolne równe leżąc = objaw Derbolowskiego,
 Dystrakcja w stawach biodrowych jest w normie
 Podudzia równej długości bezwzględnej
 Pacjent leżąc utrzymuje nogi w linii prostej

Jeżeli któryś z punktów badania odbiega od normy – wskazuje na nierównowagę miednicy!!!
Objaw wyprzedzania – kciuki oparte na kolcach biodrowych tylnych górnych. Następnie prosimy pacjenta żeby się pochylił. W skłonie ocenia się położenie kolców oraz ich ruchomość. W warunkach fizjologicznych przy końcu pochylania tułowia kolce znajdują się na tej samej wysokości, jak na początku badania. Jeżeli któryś z kolców, w porównaniu z druga stroną przemieścił się ku górze (=wyprzedza) – świadczy to o zablokowaniu, po stronie badanej, stawu krzyżowo – biodrowego.

Objaw Derbolowsky’ ego – ocena zmieniającej się różnicy długości kończyn dolnych. Pacjent z leżenia na plecach przechodzi do siadu. Badający obejmuje kostki chorego. Jeżeli występuje dysfunkcja stawu krzyżowo – biodrowego kończyna dolna po tej stronie przy podnoszeniu staje się pozornie dłuższa: w pozycji leżącej pozornie krótsza.

2. Objaw Trendelenburga - Duchenna
Test oceny wydolność mięśnia pośladkowego średniego i małego. Pacjent stojąca unosi kończynę dolną zgiętą w stawie biodrowym i kolanowym
Wynik – opadanie miednicy po stronie odciażonej (objaw Trendelenburga) i pochylenie
tułowia w kierunku kończyny podporowej (objaw Duchenne’a) świadczą o upośledzonej
funkcji tych mięśni

3. Test Thomasa
Terapeuta zgina kończynę nie testowaną w stawie biodrowym i kolanowym, druga kończyna dolna leży swobodnie
Jeżeli kończyna dolna leżąca swobodnie (badana) , unosi się nad podłoże, świadczy to o przykurczu m.iloiopsoasa, m. rectuse femoris.

4. Test Patricka
Test oceny dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego i zmian w stawie biodrowym.
W warunkach fizjologicznych zgięty staw kolanowy dotyka kozetki, przy zmianach chorobowych ograniczone jest odwodzenie lub pojawia się ból w okolicy pachwiny, stawów krzyżowo – biodrowych.

Testy funkcjonalne dla stawu kolanowego

1. Objaw chełbotanie balotowania rzepki
Pacjent leży, terapeuta jedną ręką obejmuje zachyłek nadrzepkowy a drugą uciska na rzepkę w różnych kierunkach. Sprężysty opór (balotowanie) świadczą o patologii i przemawia za obecnością płynu w jamie stawowej (wysięku).

2. Test szufladkowy przedni i tylny
Pacjent leży na plecach ze zgiętym stawem biodrowym 45˚ i kolanowym do 90˚, badający stabilizuje stopę. Obiema rękami terapeuta obejmuje nasadę kości piszczelowej i przy rozluźnionych mięśniach pociąga ja do przodu lub tyłu. Przy niewydolności więzadła krzyżowego przedniego można wykonać przednia szufladkę, tzn przemieszczenie piszczeli w przód. Przy uszkodzeniu więzadła tylnego można wywołać objaw szufladki tylnej.

3. Test szpotawienia, koślawienia kolana
Chory leży na plecach, badający obejmuje staw kolanowy a następnie wywołuje nacisk w kierunku koślawienia i szpotawienia kolana. Odchylenie kolana do boku świadczyć może o niestabilności stawu – uszkodzeniu więzadła pobocznego piszczelowego lub strzałkowego.

4. Test Payra
Pacjent siedzi w siadzie tureckim. Terapeuta wykonuje nacisk na staw kolanowy. Bóle w przyśrodkowej części kolana świadczą o uszkodzeniu łąkotki.


5. Test dystrakcyjno – kompresyjny
Pacjent leży na brzuch z kolanem zgiętym do 90˚. Badający stabilizuje udo pacjenta i wykonuje najpierw trakcję z rotacją a następnie kompresję z rotacją. Ból przy trakcji przemawiać może za uszkodzeniem torebkowo – więzadłowym. Bóle przy kompresji i rotacji wewnętrzne świadczą o uszkodzeniu łąkotki bocznej a przy rotacji zewnętrznej – łąkotki przyśrodkowej.

Testy funkcjonalne dla stawu skokowego

1. Ocena płaskostopia
Ocena przyśrodkowego sklepienia stopy: normalnie sklepienie jest lekko uniesione, brak uniesienia świadczy o płaskostopiu, natomiast powiększone uniesienie sugeruje stopę wydrążoną.
2. Ocena tyłostopia – koślawość, szpotawość
Ocena ustawienia tyłostopia: normalnie ustawienie = kąt 0 – 6 ˚, ponad 6˚ - stopa koślawa, odchylenie w druga stronę – stopa szpotawa.

Testy funkcjonalne dla klatki piersiowej

1. Pomiar obwodu klatki piersiowej przy maksymalnym wdechu i wydechu. Różnice w warunkach fizjologicznych wynoszą od 3,5 do 6 cm.

Źródło: brak

Prowadząc badanie stawów należy uwzględni:
 Badanie oglądaniem (obrys kośćca i jego ustawienie, obrys tkanek miękkich, istnienie blizn, etc)
 Badanie dotykiem (ciepłota skóry, obrysy kośćca, tkliwe miejsca)
 Ruchomość ( zakres ruchów biernych i czynnych we wszystkich płaszczyznach)
 Ocenę siły mięśniowej
 Testy funkcjonalne

Testy funkcjonalne dla stawu barkowego
1. Test orientacyjny dla oceny ruchomości stawu barkowego.
Prosimy aby pacjent założył rękę na kark (hand in Neck = HIN) a potem na plecy (hand in back = HIB). Ograniczenie któregoś ruchu świadczy o schorzeniu stawu ramiennego. Ograniczenie lub ból podczas testu HIB wskazuje na zaburzenia ruchu rotacji wewnętrznej a przy HIN rotacji zewnętrznej.

2. Drop arm test – objaw opadającego ramienia.
Terapeuta biernie odwodzi wyprostowanie ramię pacjenta do 120 ˚. Pacjent powinien utrzymać tę pozycję a następnie powoli opuszczać wykonując równocześnie ruch rotacji w barku. Jeżeli podczas utrzymywania ramienia lub jego podczas jego opuszczanie pojawia się ból – może to sugerować zmiany w mięśniu nadgrzebieniowym. Gdy ramię nagle opadnie – podejrzenia zerwania stożka rotatorów

3. Opór na rot zewnętrzną
Badający układa swoje ręce na dłoniach pacjenta i prosi go o wykonanie ruchu rotacji przeciw oporowi. Ból lub osłabienie rotacji świadczą o chorobie stożka rotatorów ( – głównie mięśnia podgrzebieniowego)

4. Bolesny łuk
Pacjent wykonuje czynnie ruch odwodzenia, następnie terapeuta powtarza ten ruch biernie. Ból przy ruchu biernym wskazuje na problem więzadłowy a czy czynnym na mięśniowy. Pojawienie dolegliwości w zakresie odwodzenia 30˚ – 120˚ sugeruje zespól ciasnoty podbarkowej a w zakresie 140˚- 180˚ dolegliwości ze strony stawu barkowo – obojczykowego.

Testy funkcjonalne dla stawu łokciowego

1. Linia i trójkąt Hutera.
Chcąc ocenić patologiczne zmiany w okolicy stawu łokciowego oceniamy położenie względem siebie punktów: nadkłykci kości ramiennej i wyrostka łokciowego. Przy zgiętym łokciu punkty powinny tworzyć trójkąt równoramienny = trójkąt równoramienny (rys a) a przy wyprostowanym łokciu punkty te powinny znajdować się w linii prostej = linia Hutera (rys b). Zmiany kątów trójkąta lub załamanie linii świadczą o zaburzeniu wzajemnego stosunku składowych stawu łokciowego – np. stany po złamaniu, zwichnięciu.

2. Test krzesła
Pacjent podnosi krzesło wyprostowaną kończyna górną przy nawróconym przedramieniu. Pojawienie dolegliwości lub ich nasilenie w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej wskazuje na zespół łokcia tenisisty.

3. Test wymuszonego szpotawienia i koślawienia
Pacjent siedzi z wyprostowanym łokciem. Badający wykonuje szpotawienie a następnie koślawienie stawu łokciowego – pozwala to wykazać ewentualna niestabilność więzadłową, naciągnięcie lub zerwanie więzadeł pobocznych.

Testy funkcjonalne dla stawu nadgarstkowego
1. Test Phallena
Pacjent utrzymuje ręce w zgięciu dłoniowym. Takie położenie nasila ucisk w kanale nadgarstka. Pojawienie podczas testu objawów parestezji lub ich nasilenie wskazuje na uszkodzenie nerwu ośrodkowego – zespół cieśni nadgarstka.

2. Test Allena
Polecamy pacjentowi kilkanaście razy zacisnąć pięść. W tym czasie badający zaciska palcami tętnice promieniową i łokciową tuz powyżej nadgarstka. Następnie polecany choremu otworzyć rękę - badający zwalnia ucisk np. z tętnicy promieniowej i ocenia po ilu sekundach pojawi się zaróżowienie. W podobny sposób badany tętnice łokciową. Test pozwala ocenić drożność tętnic przedramienia.

Testy funkcjonalne dla stawów kręgosłupa

1. Test kompresyjny dla odcinka szyjnego.
Zaplecione ręce kładziemy na głowie pacjenta i wykonujemy osiowy nacisk. „Ucieczka” pacjenta spod rąk terapeuty oraz wystąpienie bólu w odcinku szyjnym mogą świadczyć o dyskopatii, zwężeniu otworów międzykręgowych i ucisku na korzenie nerwowe. Łagodne objawy segmentarne wskazywać będą na funkcjonalne zaburzenia stawów kręgosłupa.

2. Objaw Laseque`a
Badający wolno podnosi wyprostowaną nogę chorego do góry, aż do momentu pojawienia się dolegliwości. Objaw jest dodatni gdy podczas podnoszenia nogi pojawi się ból w plecach lub promieniowanie bólu do nogi. Pojawienie się objawu Laseque’a do kąta 20 ˚ może świadczyć o konflikcie korzeniowo – dyskowym. Pojawienie się objawu przy wyższych wartościach kąta należy różnicować: z zespołami więzadłowymi, napięciem mięśni kulszowo – goleniowych.

3. Test Valsavy
Przeprowadza się w pozycji siedzącej, prosząc pacjenta aby napiął mięśnie brzucha jak podczas oddawania stolca. Pojawienie objawów bólowych lub ich nasilenie w odcinku lędźwiowym – z objawem promieniowania może sugerować konflikt dyskowy w odcinku lędźwiowy.

4. Orientacyjna ocena gibkości – skłon w przód tył, koci grzbiet w pozycji czworacznej

Testy funkcjonalne dla miednicy, stawu biodrowego

1. Badanie równowagi statycznej miednicy:
Ocena w staniu:
 Ocena wzajemnego położenia kolców biodrowych tylnych górnych oraz przednich górnych – powinny znajdować się na jednej wysokości
 Ocena wzajemnego położenia talerzy biodrowych – powinny znajdować się na jednej wysokości
 Nie widać patologicznych objawów wyprzedzania = Piedelou
 Obie kończyny dolne obciążane jednakowo
 Szpara pośladkowa leży w długiej osi ciała
Ocena w siadzie:
 Ocena wzajemnego położenia kolców biodrowych tylnych górnych – powinny znajdować się na jednej wysokości
 Ocena wzajemnego położenia talerzy biodrowych – powinny znajdować się na jednej wysokości
 Nie widać patologicznych objawów wyprzedzania = Piedelou
Ocena w leżeniu:
 Kończyny dolne równe leżąc = objaw Derbolowskiego,
 Dystrakcja w stawach biodrowych jest w normie
 Podudzia równej długości bezwzględnej
 Pacjent leżąc utrzymuje nogi w linii prostej

Jeżeli któryś z punktów badania odbiega od normy – wskazuje na nierównowagę miednicy!!!
Objaw wyprzedzania – kciuki oparte na kolcach biodrowych tylnych górnych. Następnie prosimy pacjenta żeby się pochylił. W skłonie ocenia się położenie kolców oraz ich ruchomość. W warunkach fizjologicznych przy końcu pochylania tułowia kolce znajdują się na tej samej wysokości, jak na początku badania. Jeżeli któryś z kolców, w porównaniu z druga stroną przemieścił się ku górze (=wyprzedza) – świadczy to o zablokowaniu, po stronie badanej, stawu krzyżowo – biodrowego.

Objaw Derbolowsky’ ego – ocena zmieniającej się różnicy długości kończyn dolnych. Pacjent z leżenia na plecach przechodzi do siadu. Badający obejmuje kostki chorego. Jeżeli występuje dysfunkcja stawu krzyżowo – biodrowego kończyna dolna po tej stronie przy podnoszeniu staje się pozornie dłuższa: w pozycji leżącej pozornie krótsza.

2. Objaw Trendelenburga - Duchenna
Test oceny wydolność mięśnia pośladkowego średniego i małego. Pacjent stojąca unosi kończynę dolną zgiętą w stawie biodrowym i kolanowym
Wynik – opadanie miednicy po stronie odciażonej (objaw Trendelenburga) i pochylenie
tułowia w kierunku kończyny podporowej (objaw Duchenne’a) świadczą o upośledzonej
funkcji tych mięśni

3. Test Thomasa
Terapeuta zgina kończynę nie testowaną w stawie biodrowym i kolanowym, druga kończyna dolna leży swobodnie
Jeżeli kończyna dolna leżąca swobodnie (badana) , unosi się nad podłoże, świadczy to o przykurczu m.iloiopsoasa, m. rectuse femoris.

4. Test Patricka
Test oceny dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego i zmian w stawie biodrowym.
W warunkach fizjologicznych zgięty staw kolanowy dotyka kozetki, przy zmianach chorobowych ograniczone jest odwodzenie lub pojawia się ból w okolicy pachwiny, stawów krzyżowo – biodrowych.

Testy funkcjonalne dla stawu kolanowego

1. Objaw chełbotanie balotowania rzepki
Pacjent leży, terapeuta jedną ręką obejmuje zachyłek nadrzepkowy a drugą uciska na rzepkę w różnych kierunkach. Sprężysty opór (balotowanie) świadczą o patologii i przemawia za obecnością płynu w jamie stawowej (wysięku).

2. Test szufladkowy przedni i tylny
Pacjent leży na plecach ze zgiętym stawem biodrowym 45˚ i kolanowym do 90˚, badający stabilizuje stopę. Obiema rękami terapeuta obejmuje nasadę kości piszczelowej i przy rozluźnionych mięśniach pociąga ja do przodu lub tyłu. Przy niewydolności więzadła krzyżowego przedniego można wykonać przednia szufladkę, tzn przemieszczenie piszczeli w przód. Przy uszkodzeniu więzadła tylnego można wywołać objaw szufladki tylnej.

3. Test szpotawienia, koślawienia kolana
Chory leży na plecach, badający obejmuje staw kolanowy a następnie wywołuje nacisk w kierunku koślawienia i szpotawienia kolana. Odchylenie kolana do boku świadczyć może o niestabilności stawu – uszkodzeniu więzadła pobocznego piszczelowego lub strzałkowego.

4. Test Payra
Pacjent siedzi w siadzie tureckim. Terapeuta wykonuje nacisk na staw kolanowy. Bóle w przyśrodkowej części kolana świadczą o uszkodzeniu łąkotki.


5. Test dystrakcyjno – kompresyjny
Pacjent leży na brzuch z kolanem zgiętym do 90˚. Badający stabilizuje udo pacjenta i wykonuje najpierw trakcję z rotacją a następnie kompresję z rotacją. Ból przy trakcji przemawiać może za uszkodzeniem torebkowo – więzadłowym. Bóle przy kompresji i rotacji wewnętrzne świadczą o uszkodzeniu łąkotki bocznej a przy rotacji zewnętrznej – łąkotki przyśrodkowej.

Testy funkcjonalne dla stawu skokowego

1. Ocena płaskostopia
Ocena przyśrodkowego sklepienia stopy: normalnie sklepienie jest lekko uniesione, brak uniesienia świadczy o płaskostopiu, natomiast powiększone uniesienie sugeruje stopę wydrążoną.
2. Ocena tyłostopia – koślawość, szpotawość
Ocena ustawienia tyłostopia: normalnie ustawienie = kąt 0 – 6 ˚, ponad 6˚ - stopa koślawa, odchylenie w druga stronę – stopa szpotawa.

Testy funkcjonalne dla klatki piersiowej

1. Pomiar obwodu klatki piersiowej przy maksymalnym wdechu i wydechu. Różnice w warunkach fizjologicznych wynoszą od 3,5 do 6 cm.

Źródło: brak

[sylwia_smajda]

Jeżeli chodzi o testy funkcjonalne polecam książkę Buckup Testy kliniczne

Jeżeli chodzi o testy funkcjonalne polecam książkę Buckup Testy kliniczne

[Fizjoterapeuta]

Okładka:

Okładka: