[Fizjoterapeuta]

Do reha­bi­li­ta­cji osób z uda­rem mózgu nie­zbędny jest spe­cja­li­styczny zespół tera­peu­tyczny, skła­da­jący się z leka­rza neu­ro­loga, kar­dio­loga, spe­cja­li­sty reha­bi­li­ta­cji medycz­nej, fizjo­te­ra­peuty, tera­peuty zaję­cio­wego, logo­pedy, neu­rop­sy­cho­loga, psy­cho­te­ra­peuty, pra­cow­nika socjal­nego i pie­lę­gniarki. Związane jest to z mno­go­ścią pro­ble­mów z jakimi wiąże się uszko­dze­nie doj­rza­łego mózgu. Pod kątem reha­bi­li­ta­cji natra­fimy na prze­szkody doty­czące zabu­rzeń rucho­wych i czu­cio­wych oraz poznaw­czych [3].

Incydent naczy­niowy w danej pół­kuli powo­duje pora­że­nie strony prze­ciw­nej ze względu na skrzy­żo­wa­nie dróg ner­wo­wych w rdze­niu prze­dłu­żo­nym. Dokładne skutki udaru zależne są od miej­sca i stop­nia uszko­dze­nia. Ogólnie można przy­jąć, że osoba dotknięta uda­rem, ze strony układu ruchu napo­tka trud­no­ści z utrzy­ma­niem pra­wi­dło­wego napię­cia mię­śnio­wego po stro­nie pora­żo­nej. Porażenie pra­wo­stronne wiąże się zwy­kle ze spa­stycz­no­ścią i zabu­rze­niami mowy. Porażenie lewo­stronne jest nato­miast zwią­zane naj­czę­ściej z mniej­szą spa­stycz­no­ścią, lub nawet wiot­ko­ścią i towa­rzy­szą­cymi zabu­rze­niami funk­cji czuciowo-ruchowych. Utrata kon­troli ruchów dowol­nych znacz­nie ogra­ni­cza moż­li­wo­ści wyko­ny­wa­nia nawet naj­prost­szych codzien­nych czyn­no­ści [1].

Uszkodzenie mózgu może spo­wo­do­wać zakłó­ce­nie w odbio­rze i prze­twa­rza­niu wszel­kich bodź­ców czu­cio­wych. Najczęściej uszko­dzone jest czu­cie dotyku i infor­ma­cje z pro­prio­cep­to­rów. Większość zmian jest nie­od­wra­calna ze względu na znisz­cze­nia ośrod­kowe. Pacjent ma pro­blemy z szyb­ko­ścią i dokład­no­ścią ruchów. Kolejną prze­szkodą, na którą natra­fia fizjo­te­ra­peuta jest pio­ni­za­cja, ponie­waż pacjent może nie odno­to­wy­wać żadnych wra­żeń z ist­nie­nia strony pora­żo­nej. Częstym następ­stwem uszko­dze­nia pra­wej pół­kuli jest zespół zanie­dby­wa­nia jed­no­stron­nego i doty­czy prze­waż­nie pomi­ja­nia wzrokowo-przestrzennego, nie­uwagi sen­so­rycz­nej i aki­ne­zji. Jego sto­pień zło­że­nia oraz nasi­le­nia jest różny u poszcze­gól­nych pacjen­tów. Przenoszenie cię­żaru ciała i cho­dze­nie wymaga w tych sytu­acjach od cho­rego wzmo­żo­nej kon­cen­tra­cji i sku­pie­nia się na poszcze­gól­nych fazach chodu [2, 3].

Udar mózgu jest rów­nież przy­czyną zabu­rzeń w zakre­sie poznaw­czego i emocjonalno-osobowościowego funk­cjo­no­wa­nia cho­rego. Deficyty neu­rop­sy­cho­lo­giczne wpły­wają z kolei na efek­tyw­ność pro­cesu reha­bi­li­ta­cji. Aktywne uczest­nic­two pacjenta w pro­ce­sie reha­bi­li­ta­cji jest szcze­gól­nie utrud­nione, gdy chory nie rozu­mie instruk­cji słow­nych, ma trud­no­ści z zapa­mię­ty­wa­niem, orien­ta­cją prze­strzenną, lub nie potrafi mówić. Natomiast poważ­nie ogra­ni­czona świa­do­mość swo­jej nie­peł­no­spraw­no­ści dra­stycz­nie ogra­ni­cza współ­pracę cho­rego i tera­peuty [3]. Zaburzeniom poznaw­czym mogą towa­rzy­szyć zmiany cech oso­bo­wo­ści. Może dojść do zmian w rela­cjach pomię­dzy cho­rym a człon­kami jego rodziny. Często cho­roba pro­wa­dzi do obni­że­nia docho­dów finan­so­wych rodziny, a to ogra­ni­cza moż­li­wo­ści sku­tecz­nej reha­bi­li­ta­cji i odpo­wied­niej pie­lę­gna­cji pacjenta [1].

Źródło: neoreh.pl
Autor: Daniel Kawka

Źródło:
Carrero L.: Usprawnianie po uda­rze mózgu. Wyd. II, Kraków, Elipsa-Jaim, 2004.
Laidler P.: Rehabilitacja po uda­rze mózgu. Wyd. II, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004.
Seniów J., Członkowska A.: Poznawcze i emo­cjo­nalne kon­se­kwen­cje udaru mózgu w aspek­cie pro­cesu reha­bi­li­ta­cji. Rehabilitacja Medyczna, 2003, Tom 7, nr 1, s. 9–14.

Do reha­bi­li­ta­cji osób z uda­rem mózgu nie­zbędny jest spe­cja­li­styczny zespół tera­peu­tyczny, skła­da­jący się z leka­rza neu­ro­loga, kar­dio­loga, spe­cja­li­sty reha­bi­li­ta­cji medycz­nej, fizjo­te­ra­peuty, tera­peuty zaję­cio­wego, logo­pedy, neu­rop­sy­cho­loga, psy­cho­te­ra­peuty, pra­cow­nika socjal­nego i pie­lę­gniarki. Związane jest to z mno­go­ścią pro­ble­mów z jakimi wiąże się uszko­dze­nie doj­rza­łego mózgu. Pod kątem reha­bi­li­ta­cji natra­fimy na prze­szkody doty­czące zabu­rzeń rucho­wych i czu­cio­wych oraz poznaw­czych [3].

Incydent naczy­niowy w danej pół­kuli powo­duje pora­że­nie strony prze­ciw­nej ze względu na skrzy­żo­wa­nie dróg ner­wo­wych w rdze­niu prze­dłu­żo­nym. Dokładne skutki udaru zależne są od miej­sca i stop­nia uszko­dze­nia. Ogólnie można przy­jąć, że osoba dotknięta uda­rem, ze strony układu ruchu napo­tka trud­no­ści z utrzy­ma­niem pra­wi­dło­wego napię­cia mię­śnio­wego po stro­nie pora­żo­nej. Porażenie pra­wo­stronne wiąże się zwy­kle ze spa­stycz­no­ścią i zabu­rze­niami mowy. Porażenie lewo­stronne jest nato­miast zwią­zane naj­czę­ściej z mniej­szą spa­stycz­no­ścią, lub nawet wiot­ko­ścią i towa­rzy­szą­cymi zabu­rze­niami funk­cji czuciowo-ruchowych. Utrata kon­troli ruchów dowol­nych znacz­nie ogra­ni­cza moż­li­wo­ści wyko­ny­wa­nia nawet naj­prost­szych codzien­nych czyn­no­ści [1].

Uszkodzenie mózgu może spo­wo­do­wać zakłó­ce­nie w odbio­rze i prze­twa­rza­niu wszel­kich bodź­ców czu­cio­wych. Najczęściej uszko­dzone jest czu­cie dotyku i infor­ma­cje z pro­prio­cep­to­rów. Większość zmian jest nie­od­wra­calna ze względu na znisz­cze­nia ośrod­kowe. Pacjent ma pro­blemy z szyb­ko­ścią i dokład­no­ścią ruchów. Kolejną prze­szkodą, na którą natra­fia fizjo­te­ra­peuta jest pio­ni­za­cja, ponie­waż pacjent może nie odno­to­wy­wać żadnych wra­żeń z ist­nie­nia strony pora­żo­nej. Częstym następ­stwem uszko­dze­nia pra­wej pół­kuli jest zespół zanie­dby­wa­nia jed­no­stron­nego i doty­czy prze­waż­nie pomi­ja­nia wzrokowo-przestrzennego, nie­uwagi sen­so­rycz­nej i aki­ne­zji. Jego sto­pień zło­że­nia oraz nasi­le­nia jest różny u poszcze­gól­nych pacjen­tów. Przenoszenie cię­żaru ciała i cho­dze­nie wymaga w tych sytu­acjach od cho­rego wzmo­żo­nej kon­cen­tra­cji i sku­pie­nia się na poszcze­gól­nych fazach chodu [2, 3].

Udar mózgu jest rów­nież przy­czyną zabu­rzeń w zakre­sie poznaw­czego i emocjonalno-osobowościowego funk­cjo­no­wa­nia cho­rego. Deficyty neu­rop­sy­cho­lo­giczne wpły­wają z kolei na efek­tyw­ność pro­cesu reha­bi­li­ta­cji. Aktywne uczest­nic­two pacjenta w pro­ce­sie reha­bi­li­ta­cji jest szcze­gól­nie utrud­nione, gdy chory nie rozu­mie instruk­cji słow­nych, ma trud­no­ści z zapa­mię­ty­wa­niem, orien­ta­cją prze­strzenną, lub nie potrafi mówić. Natomiast poważ­nie ogra­ni­czona świa­do­mość swo­jej nie­peł­no­spraw­no­ści dra­stycz­nie ogra­ni­cza współ­pracę cho­rego i tera­peuty [3]. Zaburzeniom poznaw­czym mogą towa­rzy­szyć zmiany cech oso­bo­wo­ści. Może dojść do zmian w rela­cjach pomię­dzy cho­rym a człon­kami jego rodziny. Często cho­roba pro­wa­dzi do obni­że­nia docho­dów finan­so­wych rodziny, a to ogra­ni­cza moż­li­wo­ści sku­tecz­nej reha­bi­li­ta­cji i odpo­wied­niej pie­lę­gna­cji pacjenta [1].

Źródło: neoreh.pl
Autor: Daniel Kawka

Źródło:
Carrero L.: Usprawnianie po uda­rze mózgu. Wyd. II, Kraków, Elipsa-Jaim, 2004.
Laidler P.: Rehabilitacja po uda­rze mózgu. Wyd. II, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004.
Seniów J., Członkowska A.: Poznawcze i emo­cjo­nalne kon­se­kwen­cje udaru mózgu w aspek­cie pro­cesu reha­bi­li­ta­cji. Rehabilitacja Medyczna, 2003, Tom 7, nr 1, s. 9–14.